Nuuskommentaar: Skop die Cape Libs nog in US-taalbeleid?

Hoe groot is die rol van Maroela Media in die stroming dat die openbare diskoers onder Afrikaanssprekendes nou meer gereeld die feitegebaseerde middelgrond opsoek? Die benouende laer van die akademici wat hulle nog by die uitgediende Cape Libs skaar, is ’n aanduiding van ’n verswakking van die eertydse dominante invloed van politieke korrektheid.

Enige waarnemer sou opmerk dat die deelname van die sogenaamde Cape Libs in die openbare diskoers, soos onder meer sigbaar is in Die Burger se briewekolomme, die afgelope aantal jare erg afgeneem het. Daar is oorblyfsels oor, met een besondere deelnemer wat in sy kompulsiewe poging om teen die “nuwe stroom” te swem, feite- en redenasiefoute maak wat die saak van die Cape Libs erg verswak.

Dit beteken nie dat die Cape Libs nie meer bestaan nie, en hul teenwoordigheid steek periodiek kop uit in akademiese kringe, met sterk skei-teen-die-juk-standpunte. Maar sonder die “see” waarin vrylik beweeg kon word, is dit ’n moeilike taak, en word daar nou dikwels in ’n laervormingsomgewing standpunte ingeneem.

Soos met die US se taaldebat. Of is diskoers dalk ’n beter woord?

Die omgewing het bepaald sekere veranderinge ondergaan. Wie sou byvoorbeeld nog minder as ’n jaar gelede kon voorsien dat Beeld vandag ’n hoofartikel sou plaas, UP kan by US leer hoe om nié met taal te maak?

Nie alleen word die twee fakulteite wat op die oog af die taalbeleid van die US se raad in die wind slaan, geroskam nie, maar die UP, wat skynbaar binnekort oor sy taalbeleid gaan besluit, word by voorbaat die leviete voorgelees – dreigemente van die EFF ten spyt.

Ook Rapport se hoofartikel, Ons sidder oor situasie met taal by Maties, toon groot begrip vir die interdik wat AfriForum Jeug teen die US verkry, en looi ook terloops ’n bekende Cape Lib, prof. Anton van Niekerk, sonder om hom by die naam te noem.

Van Niekerk het in ’n brief wat in meerdere Media 24-koerante geplaas is erg teen AfriForum uitgepak asof dié organisasie ’n tipe sonde pleeg deur die toepassing van die Grondwet te wil afdwing. Voorts het hy motiewe aan AfriForum se optrede toegedig wat duidelik nie met die feite strook nie, soos dat AfriForum ’n Afrikaanse taaldominansie op die US wil afdwing. In werklikheid wil AfriForum bloot die toepassing van die raadsbesluit wat gelyke taalberegtiging ten doel het, afdwing. Dit lyk ook of Van Niekerk dit wat die raad goedgekeur het, met die ou T-opsie verwar.

Van Niekerk se beeld is nou erg geknou, ook via ’n rubriek van Sonja Loots in Rapport waarin sy hom wel by die naam noem. Sy dam die rektor, prof. Wim de Villiers, ook goed by. En niemand sal Sonja as regs of konserwatief beskryf nie. Uit die min lesersreaksies op Van Niekerk se brief is dit asof daar nou gevra word: prof. Anton Wie?

Wat die komende interdik betref, die saak moet nog voorkom (as daar nie vooraf geskik word nie), en dit is voortydig om oor die uitkoms te bespiegel.

’n Ander aspek verdien egter aandag.

Hierdie rubriekskrywer het lank gelede reeds geskryf oor die skynbaar groter vergemeenskapliking van uitgangspunte onder rubriekskrywers, oftewel meningsvormers. In elk geval onder Afrikaanssprekendes. Dit gebeur natuurlik nie elke dag nie, maar op die oog af meer gereeld namate feite en die werklikheid harder as politieke korrektheid en eie opvattings begin praat.

Dit sal moeilik, indien nie onmoontlik nie, wees om die koms van Maroela Media se rol in die algemene “oriëntasie” van meningsvormers en rubriekskrywers te bepaal. Dit is egter ook duidelik dat rubriekskrywers wat hul uitgangspunte eerstens aan hul eie politieke en ideologiese oortuigings haak, eerder as aan kliniese en gemotiveerde feite en die werklikheid, nou gou soos ’n seer duim uitstaan en deur lesers gelooi word. Die verskuiwing het wel met die koms van Maroela saamgeval, hoewel ’n verband nie noodwendig bestaan of bewys kan word nie. Van die kommentators wat eens by voorbaat die gees van die Cape Libs geadem het, en nou dikwels vanuit die feitebasis van politieke korrektheid gestroop skryf, word deur lesers gelukgewens “dat hulle nou die lig gesien het”.

Daar is natuurlik uitskieters, soos rubriekskrywers wat wanneer bepaalde traumatiese ervarings van die verlede spreek, “uithaak,” en weer deur lesers gelooi word. Rubriekskrywers wil ook hoë lesersyfers trek, en een van die tegnieke is om die grense te gaan toets. Zuma-bashing is ’n kitsresep vir baie lesers. Om lesers elke nou en dan warm onder die kraag te maak stimuleer ook lesertal.

Enkele rubriekskrywers is egter skynbaar onherroeplik by die Seunse Weenkoor ingeskryf.

Dit het wel weer nodig geword om oor Maroela se “oriëntasie” in die openbare diskoers ’n paar aspekte duidelik te maak.

Maroela Media is ’n Afrikaanse nuuswebwerf, waar die aanbied van relevante nuus in Afrikaans, en nie die politieke herkoms van die nuus nie, die kern vorm. Die webwerf is onbeskaamd Christelik en pro-Afrikaans, en is ook deel van die Solidariteit Beweging. Verreweg die meeste nuus, soos motorongelukke en slangbyte, het niks met ideologie of ideologiese oriëntasie te make nie.

Maroela plaas ook bydraes en meningstukke van “buitestanders” met ’n duidelike aanduiding dat die redaksie nie noodwendig met die inhoud saamstem nie.

Wat die nuuskommentare betref, is daar in die jongste verlede weer periodiek beskuldigings van lesers dat dit deel van die “Soliforum”-denke uitmaak.

Dit is die verklaarde doelwit van hierdie rubriekskrywer om sy nuuskommentaar suiwer op feite te grond, en teen ’n prisma van sy eie akademiese opleiding en ondervinding te beoordeel. Hy maak voorts gebruik van ’n groterige klankbordpaneel wat ook kundiges uit ’n wye spektrum van die politieke landskap insluit.

Elke nuuskommentaar word deur aansienlike navorsing voorafgegaan. Daar is dan ook gereeld komplimente van lesers aan die skrywer.

Feite is egter nie vir almal feite nie, ongeag hoe goed die bron. Enige kommentaar of feiteberig wat selfs net vaagweg na die debat, “Is Poetin ’n engeltjie?”, gevoer kan word, ontlok onbuigsame reaksies. Dieselfde geld kwessies soos klimaatsverandering. Die vitrioel wat dit ontlok, is dikwels walglik.

So word die kommentaarskrywer ook periodiek beskuldig daarvan dat hy ’n sekere kwessie “nooit” aanspreek nie, ironies dikwels ’n dag of twee nadat die spesifieke aangeleentheid wel deeglik onder die loep geneem is, en ’n eenvoudige Google-soektog ook uitwys dat die kwessie, soos plaasaanvalle, dikwels ter sprake kom.

Maar hierdie nuuskommentaar kan nie afgesluit word sonder ’n kompliment aan baie van Maroela Media se lesers nie. Dit kan uiteraard net op leserskommentaar beoordeel word. Van die leserskommentare is van werklik hoogstaande gehalte en dra tot openbare meningsvorming by. Baie dankie daarvoor.